11 Kasım Milli Ağaçlandırma Günü

GELECEĞE NEFES DÜNYAYA NEFES

Tableti, Telefonu Bırak Doğaya Can Kat

İnsan yaşamında bilişim teknolojilerinin (tablet, bilgisayar, akıllı telefon ve internet) yeri iyi bilinmekte olup, geçirdiğimiz pandemi sürecinde birçok alanda daha önem kazanmıştır. İnternet ve teknolojik araçların faydalarının yanında kontrolsüz, aşırı kullanımı ile yeni bir bağımlılık türünün gelişmesine neden olduğunu biliyor muydunuz? Davranışsal bağımlılık denilen bu tür bağımlılıklar; davranışı bırakmada kontrol kaybı, davranış hakkında zihinsel meşguliyet, hayattaki rol ve sorumlulukları yerine getirememe, iş başarısında/akademik başarıda düşmeye yol açmaktadır. Hayatta görülen zararlarına ve kayıplarına rağmen o davranışı sürdürme istediği vardır.

Günümüzde çocuklar, yaşamlarının erken döneminde teknolojiyle gelişigüzel tanıştırılmaya başlanmıştır. Bilişim teknolojileri çocuğu biyolojik, psikolojik ve sosyal yönlerden etkilemektedir. Toplum temelli çalışmalarda, bebeklik ve erken çocukluk döneminde uzun süre televizyondan, tabletten ve telefondan içerik seyretmenin çocuğun dil, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişim alanlarında gecikmelere yol açtığı ve ileri dönemde bağımlılık gelişimine zemin hazırladığı görülmüştür. Davranışsal bağımlılıkla mücadelede konusunda anne babalara da önemli rol ve sorumluluklar düşmektedir.

Özellikle dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır;

0-3 yaş arası çocukların kesinlikle ekranla tanıştırılmaması,

4-6 yaş arası çocuklarını teknoloji ile tanıştırmayı isteyen anne babaların, kendileri çocuklarına eşlik etmek koşuluyla gelişme gerilikleri ve bağımlılığı önlemek amacıyla çocuğun yaşına ve gelişimine uygun bir içerikle, günde en fazla 20-30 dakikayı geçmeyecek sürede olması, ayrıca çocuğa yemek yedirmek, uyutmak, huysuzluğunu gidermek için teknolojinin kullanılmaması,

Aile ve arkadaşlardan oluşan, sosyal yaşamı destekleyen çevre ile etkin iletişimin sürdürülmesi, böylece yalnızlık hissinin azaltılması,

Okul çağındaki çocukların ve gençlerin internette geçirdiği sürenin ve kullanılan içeriğin kontrolünün sağlanması,

Uygunsuz içerikleri önlemek için ev ve akıllı telefonlarda ücretsiz güvenli internet hizmeti aile ve çocuk profillerinin tercih edilmesi,

Sosyal medya kullanımında kişisel bilgilerin ve özel hayatın korunması konusunda anne babalar başta olmak üzere yetişkinlerin çocuklara ve gençlere rol model olması,

Ebeveynlerin de dijital okuryazarlık ve bilişim teknolojilerinin bilinçli, güvenli kullanımı, dijital hak ve sorumluluklar konusunda ücretsiz eğitimlerden faydalanması, (https://www.guvenliweb.org.tr/ adresinden daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.)

Çocukların ve gençlerin teknolojinin tüketicisi olmalarından çok, teknolojinin üreticisi olmaya yönlendirilmesi (robotik kodlama, yapay zeka, web tasarımı, içerik üretme, yazılım, siber güvenlik gibi birçok ücretsiz eğitime https://www.btkakademi.gov.tr/portal/ adresinden ulaşılabilir.)

Evde geçirilen zamanın etkin planlanması ve ev içi verimli faaliyetlerle doldurulması,

Hayatta var olan boşluğun sanatsal etkinlikler ve sportif faaliyetlerle doldurulması, Hayvan, doğa ve canlı sevgisi gibi olumlu değerler ve duyguların benimsetilmesi çeşitli yardımsever ve gönüllü gruplarıyla birlikte çalışılması yönünde teşvik edilmesi,

Gönüllülük faaliyetlerine katılım ile toplumsal rol ve sosyal sorumluluğun güçlendirilmesi önemlidir.

Uzm. Dr. Serkan Kadir KESKİN
İl Sağlık Müdürü